Difference between revisions of "Ìn-tō͘-nî-se-a"

From Tâi-oân-pit
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(15 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
[[File:TekiuInni.svg|thumb|Chheⁿ-sek sī Ìn-nî ê thó͘-tē.]]  
[[File:TekiuInni.svg|thumb|Chheⁿ-sek sī Ìn-nî ê thó͘-tē.]]  


'''Ìn-nî''' sī [[Tang-lâm A-chiu]] ê kok-ka. Ìn-nî chit-ê miâ sī tùi '''Ìn-tō͘-nî-se-a''' ([[Ìn-nî-gí]]: ''Indonesia'') kán-lio̍k ·lâi, chèng-sek hō '''Ìn-tō͘-nî-se-a Kiōng-hô-kok''' (''Republik Indonesia''). Chit-ê kok-ka -nā sio̍k Tan-lâm-a, in oan-ná ū kúi-ê tē-hng thang sǹg tī [[Tāi-iûⁿ-chiu]] lāi-bīn. Kui-ê Ìn-nî-kok lóng-chóng ū chhiau-kòe 1-bān 7-chheng tè tó-sū, sai-pêng óa [[Ìn-tō͘-iûⁿ]], tang-pêng óa [[Thài-pêng-iûⁿ]].
'''Ìn-tō͘-nî-se-a''' ([[Ìn-nî-gí]]: ''Indonesia''), iā-sī '''In-to͘-ne-si-a''', tiāⁿ kán-lio̍k chò '''Ìn-nî''', chèng-sek hō '''Ìn-tō͘-nî-se-a Kiōng-hô-kok''' (''Republik Indonesia''), sī [[Tang-lâm A-sè-a]] ê kok-ka. Kok-thó͘ lāi ū kúi-ê tē-hng thang sǹg tī [[--nî-a]] (''Oceania''). Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng ū chhiau-kòe chi̍t-bān chhit-chheng tè hái-tó, sai-pêng óa [[Ìn-tō͘-iûⁿ]], tang-pêng óa [[Thài-pêng-iûⁿ]].


== Tē-lí ==
== Tē-lí ==
Ìn-nî sī Tang-lâm A-chiu tē-it khoah ê kok-ka, tang-sai-pêng chha 5,100 kong-lí hn̄g, lâm-pak-pêng lī 1,800 kong-lí. Ìn-nî kap [[Má-lâi-se-a]] tī [[Borneo]] ê óa pak-pêng ū kau-kài, koh kap [[Papua New Guinea]] tī [[New Guinea]] tiong-ng sio-óa. Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng 17,500tó, lāi-bīn chhiau-kòe 7,000 bô-lâng tòa. Ìn-nî ê thó͘-tē, sì-hun-saⁿ sī [[Sumatera]], [[Kalimantan]], sai-pêng [[New Guine]], [[Sulawesi]], [[Jawa]], [[Maluku]] chia ê -hng.
Ìn-nî sī Tang-lâm A tē-it khoah ê kok, tang-sai-pêng chha 5,100 kong-lí, lâm-pak-pêng lī 1,800 kong-lí. Ìn-nî kap [[Má-lâi-se-a]] tī {{ruby link|Borneo|Bo͘-ni-o}} ê óa pak-pêng ū kau-kài, koh kap {{ruby link|Papua New Guinea|Pa-pu-a Niu Gui-ni-a}} tī [[New Guinea]] tiong-ng sio-óa. Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng 17,500 tó, lāi-bīn chhiau-kòe 7,000 bô-lâng tòa. Ìn-nî ê thó͘-tē, sì-hun-saⁿ sī {{ruby link|Sumatera|Su-ma-te-la}}, {{ruby link|Kalimantan|Ka-li-ban-tan}}, New Guinea sai-tōaⁿ, {{ruby link|Sulawesi|Su-la-oe-si}}, [[Jiáu-oa]], {{ruby|Maluku|Ma-lu-ku}} chia ê tē-hng.
 
== Le̍k-sú ==
Chiàu Lô-má le̍k-sú-ka [[Gaius Plinius Secundus]] tī tē 1 sè-kí só͘ kì ê ''[[Chū-jiân Le̍k-sú]]'' (''Naturae historiae''), Ìn-nî ê lâng ū khó-lêng tī hit chūn i-keng kiâⁿ-hái khì kah Hui-chiu 東部, hoān-sè koh tī [[Madagascar]] ū 起 chng-thâu. Āu--lâi ê [[Ptolemy]] ū kì hō chò ''Iabadiou'' kap ''Malaiou'' ê só͘-chāi, ū khó-lêng sī [[Jiáu-oa]] kap ''Malayu'' (chit jī chá-sî 含 Sumatra chu kok tt. tē-hng).
 
Kin-á-ji̍t ê Ìn-nî kok sī khah-chá ê [[Hô-lan Tang Ìn-tō͘]] to̍k-li̍p liáu-āu khai-ki, hit-chūn chiah chèng-sek hō ''Indonesia''. Ìn-nî tī [[Tē-jī-kái Sè-kài Tāi-chiàn]] kiat-sok liáu-āu ê 1945 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p. Chóng-sī kap Hô-lan ê 相爭 kè-sio̍k kàu 1949 nî, 主權 chiah siū tio̍h Hô-lan ê sêng-jīn.


== Chham-chiàu ==
== Chham-chiàu ==
Line 12: Line 17:
* [[wikipedia:nan:Ìn-nî|Ìn-nî]] tī Wikipedia.
* [[wikipedia:nan:Ìn-nî|Ìn-nî]] tī Wikipedia.


[[Category:Ìn-nî]]
[[Category:Ìn-tō͘-nî-se-a]]

Latest revision as of 2024 nî 8 goe̍h 11 ji̍t, 05:20

Chheⁿ-sek sī Ìn-nî ê thó͘-tē.

Ìn-tō͘-nî-se-a (Ìn-nî-gí: Indonesia), iā-sī In-to͘-ne-si-a, tiāⁿ kán-lio̍k chò Ìn-nî, chèng-sek hō Ìn-tō͘-nî-se-a Kiōng-hô-kok (Republik Indonesia), sī Tang-lâm A-sè-a ê kok-ka. Kok-thó͘ lāi ū kúi-ê tē-hng thang sǹg tī O͘-sè-nî-a (Oceania). Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng ū chhiau-kòe chi̍t-bān chhit-chheng tè hái-tó, sai-pêng óa Ìn-tō͘-iûⁿ, tang-pêng óa Thài-pêng-iûⁿ.

Tē-lí

Ìn-nî sī Tang-lâm A tē-it khoah ê kok, tang-sai-pêng chha 5,100 kong-lí, lâm-pak-pêng lī 1,800 kong-lí. Ìn-nî kap Má-lâi-se-aBorneo(Bo͘-ni-o) ê óa pak-pêng ū kau-kài, koh kap Papua New Guinea(Pa-pu-a Niu Gui-ni-a)New Guinea tiong-ng sio-óa. Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng 17,500 tè tó, lāi-bīn chhiau-kòe 7,000 bô-lâng tòa. Ìn-nî ê thó͘-tē, sì-hun-saⁿ sī Sumatera(Su-ma-te-la), Kalimantan(Ka-li-ban-tan), New Guinea sai-tōaⁿ, Sulawesi(Su-la-oe-si), Jiáu-oa, Maluku(Ma-lu-ku) chia ê tē-hng.

Le̍k-sú

Chiàu Lô-má le̍k-sú-ka Gaius Plinius Secundus tī tē 1 sè-kí só͘ kì ê Chū-jiân Le̍k-sú (Naturae historiae), Ìn-nî ê lâng ū khó-lêng tī hit chūn i-keng kiâⁿ-hái khì kah Hui-chiu 東部, hoān-sè koh tī Madagascar ū 起 chng-thâu. Āu--lâi ê Ptolemy ū kì hō chò Iabadiou kap Malaiou ê só͘-chāi, ū khó-lêng sī Jiáu-oa kap Malayu (chit jī chá-sî 含 Sumatra chu kok tt. tē-hng).

Kin-á-ji̍t ê Ìn-nî kok sī khah-chá ê Hô-lan Tang Ìn-tō͘ to̍k-li̍p liáu-āu khai-ki, hit-chūn chiah chèng-sek hō Indonesia. Ìn-nî tī Tē-jī-kái Sè-kài Tāi-chiàn kiat-sok liáu-āu ê 1945 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p. Chóng-sī kap Hô-lan ê 相爭 kè-sio̍k kàu 1949 nî, 主權 chiah siū tio̍h Hô-lan ê sêng-jīn.

Chham-chiàu

Liân-kiat