Ìn-tō͘-nî-se-a
Ìn-tō͘-nî-se-a (Ìn-nî-gí: Indonesia), iā-sī In-tó͘-né-si-ah, tiāⁿ kán-lio̍k chò Ìn-nî, chèng-sek hō Ìn-tō͘-nî-se-a Kiōng-hô-kok (Republik Indonesia), sī Tang-lâm A-sè-a ê kok-ka. Chit-ê kok-ka m̄-nā sio̍k Tan-lâm A, in oân-á ū kúi-ê tē-hng thang sǹg tī O͘-sè-nî-a (Oceania) lāi-bīn. Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng ū chhiau-kòe chi̍t-bān chhit-chheng tè hái-tó, sai-pêng óa Ìn-tō͘-iûⁿ, tang-pêng óa Thài-pêng-iûⁿ.
Tē-lí
Ìn-nî sī Tang-lâm A tē-it khoah ê kok, tang-sai-pêng chha 5,100 kong-lí, lâm-pak-pêng lī 1,800 kong-lí. Ìn-nî kap Má-lâi-se-a tī Borneo ê óa pak-pêng ū kau-kài, koh kap Papua New Guinea tī New Guinea tiong-ng sio-óa. Kui-ê Ìn-nî lóng-chóng 17,500 tè tó, lāi-bīn chhiau-kòe 7,000 bô-lâng tòa. Ìn-nî ê thó͘-tē, sì-hun-saⁿ sī Sumatera, Kalimantan, New Guinea sai-tōaⁿ, Sulawesi, Jiáu-oa, Maluku chia ê tē-hng.
Le̍k-sú
Chiàu Lô-má le̍k-sú-ka Gaius Plinius Secundus tī tē 1 sè-kí só͘ kì ê Chū-jiân Le̍k-sú (Naturae historiae), Ìn-nî ê lâng ū khó-lêng tī hit chūn i-keng kiâⁿ-hái khì kah Hui-chiu 東部, hoān-sè koh tī Madagascar ū 起 chng-thâu. Āu--lâi ê Ptolemy ū kì hō chò Iabadiou kap Malaiou ê só͘-chāi, ū khó-lêng sī Jiáu-oa kap Malayu (chit jī chá-sî 含 Sumatra chu kok tt. tē-hng).
Kin-á-ji̍t ê Ìn-nî kok sī khah-chá ê Hô-lan Tang Ìn-tō͘ to̍k-li̍p liáu-āu khai-ki, hit-chūn chiah chèng-sek hō Indonesia. Ìn-nî tī Tē-jī-kái Sè-kài Tāi-chiàn kiat-sok liáu-āu ê 1945 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p. Chóng-sī kap Hô-lan ê 相爭 kè-sio̍k kàu 1949 nî, 主權 chiah siū tio̍h Hô-lan ê sêng-jīn.
Chham-chiàu
- Indonesia. Encyclopædia Britannica.
Liân-kiat
- Ìn-nî tī Wikipedia.